BAŞARI HİKAYESİ:6 ALIBABA.COM

1992 yılında Çin'in Hangzao şehrinde yaşayan İngilizce öğretmeni Jack Ma tercüme bürosu açmak istiyordu bunun için 4.000 dolara ihtiyacı vardı ancak tüm uğraşlarına rağmen bu parayı bir türlü bulamadı.1999 da bu kez üzerinde uğraştığı yeni projesi için harekete geçti,biriktirdiği paraya ilave olarak sağladığı imkanlarla 60.000 dolarlık bir yatırımla son dönemlerde sürekli olarak üzerinde uğraştığı Çinli üreticilerle toptancıları internet üzerinden bir araya getirme düşüncesini gerçekleştirmek üzere bir site kurdu. Bu siteyi kurarken iki önemli sorunun baştan itibaren gelişmelerine olumsuz etki yapmamasına dikkat etti,bunlardan kesinlikle taviz vermemesi gerektiğini düşündü.Bu unsurlardan ilki maliyet diğeri ise sitenin son derece güvenli bir biçimde çalışması ve hem alıcı hemde satıcıların sitenin bilgi güvenliğinden en ufak bir tereddüt duymamalarının sağlanmasıydı.İlk etapta ve daha sonra sürekli olarak sisteme katılanlara karşı sözlerinin tutulması için olağanüstü çaba gösterdi ve ortaya çıkan sorunların çözülmesinde son derece hassas davrandı.Diğer yandan özellikle ödemelerde hiçbir aksama olmaması için gayret sarfetti ve herkesin zamanında tahsilat yapabilmesine ve sisteme olan güvenin artmasına herhangi bir aksaklık yaşanmamasına özen gösterdi,zamanla bütün bu işlemleri kendi kurduğu AliPay sistemine aktararak özellikle tahsilat ve ödeme sisteminin dahada sorunsuz biçimde işlemesini sağladı.Maliyet konusundada doğru satıcıları bulup sürekli ve en iyi fiyat garantisi ile çalışarak site içinde çok ciddi bir rekabet ortamın oluşmasını sağladı. Jack Ma’nın tüm konuşmalarında bugünden geriye baktığında Alibabanın 1999da kuruluşundan itibaren şirketin başarılı olup bugünlere gelmesindeki en önemli mihenk taşının Japon yatırım bankası Softbank'ın şirketine 2000 yılında önce 20 milyon dolar daha sonra 2003de 30 milyon dolar yatırm yapması olarak belirtir.Diğer yandan bu yatırımla ivmelenen şirketin hisselerinin yüzde 40ı için 2005 yılında Yahoo tarafından 1 milyar dolar ödenmesi şirketin gelişmesine ve yatırım yapma kabiliyetinin artmasına çok önemli katkı sağladı.Ma 2010 yılında yahoo hisselerini geri almak için teklif verdi, pazarlıklar 2012 yılına kadar sürdü ve 2012 yılında Yahoo'yu ikna ederek %50 hisse için 7.6 milyar dolar ödeyerek hisselerin yarısını geri aldı. Jack Ma, Çin ekonomisinin ihracat ağırlıklı bir modelden tüketim ağırlıklı bir modele geçeceğini düşünerek bütün planlarını bu varsayım üzerine kurmuştu.Bu yaklaşım bugün gelişerek değişime uğramıştır,nitekim Alibaba Asya ve Afrikadaki firmalardanda mal alıp pazarlayan hatta Kaliforniadan veya Washingtondan çilekten deniz mahsullerine kadar malları Çindeki alıcılara satabilen uluslararası bir site haline dönüşmüştür.Çinde toplam satışlarının %50sini yapan Alibabanın günlük postalama adedi 27 milyonu bulmuş olup 10 yıl içinde bu sayının günde 200 milyona ulaşacağı öngörülmektedir.Halen 8.5 milyon satıcıdan mal alan,300 milyar dolarlık satış yapan Alibabanın müşteri adedi 280 milyona ulaşmıştır.Bu müşterilerin detaylı analizinde bağlılıkları çok yüksek olan bu müşteri kitlesinin haftada en az 1 kez Alibaba’dan alışveriş yaptığı ve yıllık 1000 dolarlık alışverişi Ali baba ile yaptığı tespit edilmiştir.Diğer yandan internet kanalında penetrasyon oranı bakımındanda Alibaba’nın sonuçları gözkamaştırmaktadır,2013 sonu itibarı ile Amerikada online perakende satış payının toplam satışların sadece %6sı olduğunu düşünürsek sadece Alibaba’nın Çin’in toplam on line piyasasının %8ini temsil etmesinin önemi ortaya çıkar. Alibaba satışlarında kesinlikle envanterine mal girmeyen malı üreticiden müşteriye direkt gönderen bir sistem oluşturmuştur.Çinde yetersiz mali bünyeleri nedeni ile sürekli batan küçük işletmelerin mali zafiyete düşmesi sistemin devamlılığına tehdit yaratmasın diye bu üreticilere kredi imkanı kullandıran bir yapı kuran Alibaba,bu amaca hizmet etmek üzere yılda yaklaşık 2.4 milyar dolar civarında bir kredi imkanını bu amaçla ayırmıştır. Alibaba aslında iki platformdan oluşmaktadır.Birinci platform Taobao ki bu Ebay tarzında küçük ve orta ölçekli üreticilerden müşteriye doğru çalışan,diğeri ise TMall ; büyük müşterilere dönük çalışan platformlardır.Ma özellikle Taobao'yu geliştirmek amacında olduğunu, daha çok kazanmaktan daha çok daha fazla pazar payı elde etmek arzusunda olduğunu vurgulamaktadır. 2014 yılının Eylül ayında New York borsasında yüzlerce road show sonrası işlem görmeye başlayan ve çıktığı fiyatın çok üzerinde(%38) bir fiyattan günü kapatan Alibaba, 21.8 milyar dolarlık borsaya arz miktarı ile dünyadaki 3cü büyük operasyon olmuş pazar değeri 168 milyar dolara ulaşmıştır.Özellikle Çindeki şirketlerin açık ve şeffaf olmayan yapıları, Çin’in ülke olarak pek iyi olmayan imajı,yabancı şirketlerin hissedar olmaları konusundaki koyulan sınırlamaları,şirketin Cayman adalarındaki ana şirketi,Çin piyasasındaki yozlaşma düşünüldüğünde; bu satış gerçekten çok önemli bir başarıyı göstermektedir.Ma televizyonlara yaptığı açıklamada"Bize güvenin,piyasaya güvenin,gençlere güvenin,teknolojiye güvenin,dünyanın ne kadar şeffaflaştığını görün buna güvenin"şeklinde beyanat vererek bu konuda yatırımcıların kendisine ve şirketine güvenmelerini istemiştir. 168 milyar dolarlık pazar değeri yatırımcıların yatırım kararlarının ne kadar isabetli olduğunuda ortaya çıkarmıştır, şirketin kuruluşunda ortak olan Softbankın 50 milyon doları bu değer sonrası 57.3 milyar dolara ulaşmış,Yahoonun ilk seferde yatırdığı 1 milyar doları ise(yarısı için 7.6 milyar doları geri almıştı) 45.6 milyar dolara ulaşmış,Jack Ma ise 13.1 milyar dolar sahibi olmuştur Bu kadar başarılı bir gelişmeyi sadece 15 yıl içinde sağlayan Jack Ma'yı başarıya götüren prensiplere baktığımızda aşağıdakiler öne çıkmaktadır; En iyi kişilerle çalışmak;Özellikle yanında çalışan kişilerin seçimi ve bu kişilerin organizasyonun içnde tutulması konusunda gösterdiği hassasiyet Ma'nın en önemli özelliği olarak öne çıkıyor.Çinde verilen ücretler yada kişlieri şirkette tutma konusunda şirketlerin gerekli hasasasiyeti göstermemesinin tam tersi olarak Ma hep en iyi kişileri Albabaya kazandırmak ve onlarla uzun süre çalışmak prensibinden ödün vermemiştir.Her zaman yanında olan Joe Tsai şirketi kurduğundan beri beraber olduğu Yale üniversitesi hukuk bölümünden mezun olan olan ikinci adamı olarak aynı özeni tüm çalışanları içinde göstermiştir.2013 yılında CEOluk görevini Jonathan Luya derederek yönetim kurulu başkanlığını yürürten Ma,kariyer planlamasınıda son derece başarılı bir biçimde uygulamıştır; Müşteriyi ilk sırada tutmak;Ma "her zaman müşteri ilk sırada ,çalışanlar ikinci sırada ve yatırımcılar üçüncü sırada gelir" şeklindeki görüşünü sürekli olarak açıklamaktadır.Gerçekten bu konuda Alibaba verdiği sözü tutmaya ve müşteri haklarının mutlaka ön planda tutulmasına azami önem vermektedir, Her konuda açık ve şeffaf olmak;Çin piyasasındaki her türlü olumsuzluğa rağmen şirketin uygulamaları ve planlarını en sade ve en şeffaf biçimde açıklamaya özen gösteren Ma hertürlü soru ve açıklama taleplerine en detaylı ve en açık biçimde cevap vermeye özen gösterir, Stratejilerine bağlı kalmak;Ana hedeflerinden taviz vermeden ilerle ve stratejik yaklaşımlarını aynen uygulamaya devam etme konusundada oldukça muhafazakar davranan Ma ana işine ve ana işi ile ilgisi olmayan hiçbir işe yatırım yapmamamaktadır, Büyümeye odaklanmak,pazar payından vaz geçmemek;Ma dünyayı yeniden şekillendiren bir şirket kurma iddiasını sürekli dile getirirken Wal Marttan daha büyük bir şirket yaratma idealinden vazgeçmeyeceğini sürekli vurgulamıştır,gelişmelerde şirketi bu noktaya götürmektedir, Yenilikçilik ve innovasyondan vazgeçmemek;Bugüne kadar sürekli olarak yenilikçiliği son derece iyi kullanan Ma özellikle çok yakında mobil teknolojinin her şeyin yerini alacağını söyleyerek bu alanda büyük yatırımlar yapmaya başlamıştır, İddialı olmak , kendine güvenmek; Jack Ma konuşmalarında E Bay için onlar okyanuslardaki köpek balıkları ise bizde Yangsthe ırmağının timsahlarıyız diyerek kendi gücünden bahsederken aslında iddiasının ne kadar büyük olduğunuda sürekli vurgulamaktadır. Jack Ma’nın Alibabası bugüne kadar olağanüstü başarılara imza attı bakalım yeni rakipler ve olağanüstü rekabet önümüzdeki yıllarda ona ve şirketine nasıl bir pozisyon belirleyecek?